Prikkelverwerking

Hoe merk ik dat ik overprikkeld ben?

Overprikkeling ontstaat wanneer je meer prikkels ontvangt, zoals geluiden, beelden, geuren, informatie of emoties, dan je in staat bent om te verwerken. Dit kan zich op verschillende manieren uiten, afhankelijk van de persoon en de situatie. Er zijn verschillende signalen waaraan je kunt merken dat je overprikkeld bent:

Lichamelijke signalen

Overprikkeling kan zich lichamelijk uiten op diverse manieren. Je kunt plotseling last krijgen van buikpijn of hoofd- of nekklachten. Vermoeidheid is een ander veelvoorkomend symptoom; je kunt je zonder duidelijke reden uitgeput voelen. Daarnaast kan er spanning in je lichaam ontstaan, bijvoorbeeld in je schouders of kaak, en kun je merken dat je sneller ademt of een oppervlakkige ademhaling hebt. Soms kun je zelfs hartkloppingen ervaren of een gejaagd gevoel krijgen.

Mentale signalen

Op mentaal vlak merk je vaak dat je moeite hebt met concentreren. Gedachten kunnen zich niet meer goed ordenen, en simpele taken worden plotseling moeilijk. Vergeetachtigheid kan ook optreden, bijvoorbeeld dat je vergeet wat je net wilde zeggen of doen. Het gevoel van overweldigd zijn is vaak aanwezig; alles lijkt ineens te veel. Zelfs het nemen van kleine beslissingen kan moeilijk worden, wat leidt tot besluiteloosheid.

Emotionele signalen

Emotioneel gezien kun je merken dat je snel geïrriteerd raakt of een korter lontje hebt. Je kunt je overweldigd voelen door emoties, zoals verdriet, frustratie of angst, zonder dat er een duidelijke reden voor is. Ook kan het lastig zijn om te relativeren; wat normaal gesproken een klein probleem is, kan ineens enorm groot lijken.

Gedragsmatige signalen

In je gedrag zie je vaak dat je je terugtrekt van anderen, of dat je drukke plekken of complexe situaties begint te vermijden. Er kan rusteloosheid ontstaan, zoals wiebelen met je been of moeite hebben met stilzitten. In sommige gevallen reageer je impulsief, bijvoorbeeld door snel te praten, te huilen of boos te worden.

Omgevingsgerelateerde signalen

Je kunt merken dat je gevoeliger wordt voor geluiden; geluiden lijken veel luider of irritanter dan normaal. Ook lichtgevoeligheid komt vaak voor; felle lichten of schermen kunnen intens en storend aanvoelen. Drukke omgevingen, zoals winkels of kantoren, kunnen je ongemakkelijk maken, en je hebt de neiging om drukte te vermijden.

Wat kun je doen bij overprikkeling?

Als je merkt dat je overprikkeld raakt, is het belangrijk om even op adem te komen. Trek je terug naar een rustige plek en geef jezelf de ruimte om te herstellen. Een eenvoudige ademhalingsoefening kan ook helpen; adem langzaam in en uit om je zenuwstelsel te kalmeren. Daarnaast kun je proberen om prikkels te beperken door bijvoorbeeld schermen, harde muziek of andere afleidingen uit te zetten. Rustige beweging, zoals een korte wandeling of wat yoga, kan ook ontspannend werken. Het is belangrijk om je grenzen te herkennen en niet door te gaan, maar de tijd te nemen om jezelf op te laden.

Overprikkeling kan iedereen overkomen, maar als je merkt dat het regelmatig voorkomt, kan het nuttig zijn om je dagelijkse gewoontes en manier van omgaan met stress te evalueren. In sommige gevallen kan het ook helpen om hulp van een coach of therapeut in te schakelen om beter met overprikkeling om te leren gaan.

Wat is onderprikkeling?

Er bestaat ook zoiets als onderprikkeling. Dit gebeurt wanneer mensen te weinig prikkels ontvangen, wat kan leiden tot een gevoel van inactiviteit of zelfs verveling. Bij onderprikkeling kun je je letterlijk lam gelegd voelen, zonder motivatie om iets te doen.

Vraag 2: Hoe lang moet je prikkelverwerking doen en waarom?

Hoe lang moet je prikkelverwerking doen en waarom?

Prikkelverwerking is een belangrijk proces waarbij je hersenen en lichaam de ontvangen prikkels verwerken en filteren. Hoe lang je hiermee bezig bent, hangt af van de hoeveelheid prikkels die je ontvangt en je eigen vermogen om ermee om te gaan. In principe is het belangrijk om regelmatig prikkels te verwerken, maar ook om te weten wanneer je een pauze moet nemen. Dit kan helpen om overprikkeling te voorkomen en je geest en lichaam in balans te houden.

Wanneer prikkelverwerking echter te lang aanhoudt, kan dit grote gevolgen hebben voor je welzijn. Het kan een diepgaande impact hebben op je hele ‘zijn’, zowel fysiek als mentaal. Te veel prikkels voor te lange tijd kunnen leiden tot uitputting, stress en zelfs emotionele uitputting. In sommige gevallen kan langdurige overprikkeling ook bijdragen aan chronische angst of depressie.

Waarom is dit belangrijk? Prikkelverwerking is essentieel om je hersenen te helpen zich aan te passen aan de omgeving. Maar als dit proces te lang doorgaat zonder herstel, kunnen de hersenen het overzicht verliezen en niet goed meer functioneren. Dit heeft niet alleen invloed op je energie, maar ook op je vermogen om helder te denken en weloverwogen beslissingen te nemen.

Gelukkig kan het effect van overprikkeling getest worden. Er zijn verschillende psychologische en fysiologische tests die inzicht geven in hoe goed iemand in staat is om prikkels te verwerken en hoe langdurige prikkels invloed hebben op hun functioneren. Door deze tests kan men beter begrijpen hoe prikkelverwerking werkt en wanneer het tijd is om een stap terug te doen om de balans te herstellen.

Kortom, het is essentieel om regelmatig tijd voor herstel in te bouwen. Dit voorkomt langdurige overbelasting van je zenuwstelsel en zorgt ervoor dat je in staat blijft om op een gezonde manier met prikkels om te gaan.